آشنایی با کتیبه سنگی و کاربرد آن در ساختمان
کتیبه یا سنگ نوشته در معنای لغوی همان حکاکی های روی سنگ هستند. در گذشته برای شرح وقایع تاریخی از این لوح ها استفاده میشد. مانند کتیبه آشور، کتیبه داریوش هخامنشی و غیره. امروزه کتیبه های سنگی به عنوان یکی از زیباترین تزیین ها در نمای بیرونی ساختمان ها و همچنین سر در منازل مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب کتیبه های ایرانی اسلامی که به عنوان نماد معماری ماست، امروزه بسیار پرکاربرد است.
کاربرد کتیبه های سنگی ساختمانی
انواع کتیبه ها در دو نوع وجود دارند: یکی بصورت نوشته و دیگری بصورت طرح هستند که در برخی موارد از ترکیب هر دو استفاده می شود.
کتیبه ها در نمای ساختمان ها استفاده می شوند. همچنین بعنوان یک تابلو و عنصر زینت بخش بر روی دیوار های داخلی یا سر در منازل می باشند. در نمای کلاسیک که به آن نمای رومی نیز گفته می شود یکی از عناصر اصلی بکار رفته کتیبه های سنگی هستند.
کتیبه های نوشتاری که به وفور استفاده می شود عمدتا با آیات و اشعار بسیار معروف و رایج و می باشند. نوشته هایی که بسیار استفاده می شوند. مانند ذکر بسم الله، ذکر صلوات، آیه شریفه و ان یکاد و ۴ قل و غیره. همچنین نمونه اشعار معروفی مانند شعر بنی آدم و غیره از جمله کتیبه های سنگ نوشته هستند .
از جمله طرح هایی که بر روی کتیبه ها استفاده می شود می توانند جنبه تزئینی داشته باشند و یا شامل طرح های خاص و سفارشی مانند لوگو یا آرم سازمان، پلاک مجتمع مسکونی و غیره باشند.
بررسی کیفی انواع طرح های روی کتیبه
همانطور که گفته شد از کتیبه ها به عنوان یک تزیین در سر در منازل استفاده می شوند. جنس این کتیبه ها میتواند سنگ تراورتن، مرمریت، گرانیت، اونیکس، ترامیت باشد. گاهی نیز از سنگ های مهمتری مانند سنگ مرمر، آنتیک، گیوتین و اسلب ساخته شده میشوند. در اینجا می خواهیم به بررسی کیفی انواع طرح استفاده شده بپردازیم:
از ویژگی های مهم کتیبه ها ساختار هندسی آن ها می باشد. این ساختار شامل حرکات جهت دار، صاف، مستقیم، خط های کشیده طولانی بر روی آن ها است. از فاکتور های کیفی مهم دیگر می توان به برخی از کاربرد های اساسی آن توجه نمود. از جمله ترکيب و تلفيق شدن آن با نقوش هندسي، حروف متغیر و سایز اندازه های آن حروف، هندسه به کار رفته شده، کشیدگی شکل حروف و کلمات و نیز به ضخامت حروف کلمات می توان اشاره نمود. یکی دیگر از خصوصیات قابل توجه این کتیبه ها دامنه خلاقيت و تنوع آن در خطوط استفاده شده می باشد که می توان برای مثال از خطوط بنّايي، گُل دار و نیز گره دار نام برد.
چه تفاوتی بین کتیبه سنگی و تابلو سنگ وجود دارد؟
عموما به دلیل شباهتی که در این دو وجود دارد آنها را یکسان می دانند اما از بسیاری جنبه ها با هم متفاوت هستند. تابلو سنگ ها بصورت نقاشی و طرح یک شی یا مورد خاصی هستند که با نوشته و طرح های کتیبه ها متمایز می باشند. مثلا تابلو سنگ ها میتواند در برگیرنده ی نقاشی خاصی مانند حیوان، یک منظره ی زیبا یا شخصیتی معروف باشند. در صورتی که کتیبه های سنگی عموما نوشته ها و یا طرح هایی ریاضی گونه بر روی سنگ ها هستند.